Początki i objawy żylaków – ból, zmęczone nogi, opuchlizna

Żylaki są jednym z poważniejszych problemów zdrowotnych Polaków. Szacuje się, że nawet 1/3 populacji może ich doświadczać. U kobiet po menopauzie ryzyko wystąpienia żylaków wzrasta nawet o 50%. Warto wiedzieć, jak rozpoznać objawy żylaków i zapobiegać ich rozwojowi oraz nawrotom.

Nawigacja:

1. Początki żylaków, czyli jak wyglądają pierwsze zmiany
2. Żylaki – objawy, które mogą wskazywać na problemy z żyłami
3. Zaawansowane żylaki kończyn dolnych – objawy
4. Jak wyglądają żylaki – objawy zależnie od miejsca wystąpienia
5. Wstępna diagnoza i leczenie

Początki żylaków, czyli jak wyglądają pierwsze zmiany

Jak powstają żylaki? Żylaki to nic innego jak żyły poszerzone na skutek nieodpowiedniego ciśnienia we krwi. Pamiętajmy, że krew również podlega prawu grawitacji, dlatego jej ruch w górę, w stronę serca ułatwiają skurcze mięśni oraz specjalne zastawki w żyłach. Ich działanie możemy porównać do drzwi wahadłowych, które otwierają się w jedną stronę, a blokują w drugą. W sytuacji, gdy na skutek nieprawidłowej pracy mięśni krew nie może lecieć do góry w odpowiednim tempie, ciśnienie rozpycha ją na boki. Właśnie takie nienaturalnie poszerzone żyły, nazywamy żylakami. Na dobrą sprawę żylaki objawy mają dość oczywiste i trudno je przeoczyć. Jednakże z uwagi na ich – wydawać by się mogło – mało „groźny” charakter wiele osób je po prostu ignoruje. Jeśli zastanawiasz się, czy żylaki bolą dopiero w chwili, gdy są już poważne – nie, ból pojawia się wcześniej. Ale to nie jedyny objaw.

Wiele osób martwi się, gdy widzi u siebie początki żylaków. Co robić, do jakiego lekarza się udać? Pierwsze objawy żylaków mogą wynikać przede wszystkim z niewydolności żylnej w kończynach dolnych. Wtedy obecne są na nogach pajączki – niewielka, delikatna sieć czerwonych, widocznych pod skórą naczyń. Są one uważane głównie za defekt estetyczny, ale z czasem przekształcają się w żylaki. Początki i objawy obejmują niekiedy od razu widoczne żyły, przy czym mogą nie pojawiać się inne oznaki choroby. Pamiętaj, że początki żylaków to świetny czas na stosowanie odpowiednich maści.

Objawy żylaków – ból, opuchlizna, uczucie ciężkich nóg

Pierwsze objawy żylaków to przede wszystkim:

• ból kończyn dolnych, szczególnie nasilające się wieczorami,
• skurcze – szczególnie łydek,
• puchnięcie nóg,
• uczucie pieczenia i ogólnego dyskomfortu wzdłuż żył,
• sine zmiany skórne, które mogą zahaczać również o teleangiektazje,
• uczucie ciężkich i zmęczonych nóg, które przechodzi w momencie dłuższego odpoczynku czy trzymania uniesionych nóg w powietrze.

Przede wszystkim warto wiedzieć, jak bolą żylaki nóg. Zazwyczaj ból żylaków jest tępy, obejmujący część kończyny, zwykle usytuowany bliżej łydek i kostek, ale nie zawsze. Często zdarza się jednocześnie rozsadzający ból stóp. Jeśli odczuwasz ból nóg, żylaki są bardzo prawdopodobne – możesz to szybko ocenić, układając nogi nieco wyżej niż resztę ciała. Jeśli ból stanie się mniejszy, prawdopodobnie mowa o początkach żylaków. Dość precyzyjnie można określić, kiedy boli żylak, a kiedy ból wynika z czegoś innego. Jeżeli chodzi o żylaki objawy bólowe pojawiają się wieczorami i nocą. Dochodzą do nich również skurcze mięśni, zwłaszcza łydek. U osób prowadzących siedzący tryb życia albo dużo stojących może występować wrażenie ciężkich, zmęczonych nóg. Bolące żylaki pod kolanem wiążą się często z pieczeniem i swędzeniem skóry.

Nie zawsze jednak pojawiają się od razu bolące żylaki. Czasami objawy skupiają się wokół opuchlizny kończyn dolnych, zwłaszcza obejmującej kostki, stopy i łydki. Niekiedy pierwszym objawem są tak zwane pajączki, które stanowią powiększenie naczyń włosowatych. W późniejszym stadium mogą pod skórą wyróżniać się widoczne, pogrubione żyły w niebieskim, fioletowym czy sinym kolorze. Warto pamiętać, że pojawiają się one nie tylko na łydkach, ale również np. na udach.

Żylaki kończyn dolnych – objawy mocno zaawansowanej niewydolności

Przy nieleczonej niewydolności żylnej coraz bardziej odczuwalne są objawy żylaków. Zdjęcia obrazują wówczas głównie wystające, bolesne i opuchnięte żyły w niebiesko-zielonym kolorze. Warto jednak wiedzieć, że objawy żylaków nóg obejmują też pajączki; mowa o przypadkach żylaków wtórnych.

Podczas gdy diagnozowane są żylaki kończyn nóg, objawy widoczne w formie wystającej sieci żył są dość oczywistym wstawaniem. Prócz tego żylaki powodują objawy takie jak bolesność, opuchlizna i drętwienie kończyn dolnych i skurcze mięśni. Nogi stają się po całym dniu ciężkie i obolałe.

Inne są objawy żylaków wewnętrznych nóg. One zwykle nie łączą się z widocznymi żyłami, dlatego trudniej diagnozuje się żylaki wewnętrzne nóg. Objawy w tym przypadku obejmują przede wszystkim ból pod kolanami oraz w pachwinach. Jeśli pojawia się on po długim utrzymaniu jednej pozycji, należy udać się do specjalisty na USG żylne. Objawy tego rodzaju żylaków na nogach są nieoczywiste, ale choroba równie groźna. Sprawdź, jak można przeprowadzić jej leczenie

Jak wyglądają żylaki – objawy zależne od miejsca wystąpienia

Gdy pojawia się temat tego, jak wyglądają żylaki nóg, zdjęcia zwykle przedstawiają wypukłe żyły o nieregularnej strukturze. Objawy żylaków kończyn dolnych są raczej charakterystyczne. Zazwyczaj zmiany są zielone, niebieskie, fioletowe. W poważnych stanach pojawiają się nawet zasinienia. Mogą występować na całych nogach, choć najpopularniejsze są tylne części łydek w okolicach kolan.

• • Żylaki przełyku – objawy

Objawy żylaków przełyku często są nieoczywiste i mogą być wiązane z innymi chorobami, na przykład wrzodami. Zazwyczaj pojawia się dyskomfort przy przełykaniu, występuje czkawka z powodu cofania treści pokarmowej. Jeżeli chodzi o żylaki przełyku, objawy to zwykle pojawiająca się krew. Jeśli jest jej niewiele, powoduje wrażenie posmaku w ustach i smoliste stolce. Jeśli jest jej dużo, może wywoływać wymioty. Tak krwawiące żylaki dają objawy w późniejszym stadium i mogą spowodować nawet poważny krwotok, zaburzenia pracy serca, wstrząs oraz śmierć.

• • Objawy żylaków sromu

Ból, pieczenie i widoczne żyły – takie objawy często dają żylaki krocza u kobiet. Zazwyczaj występują w ciąży, przy czym każda kolejna ciąża zwiększa prawdopodobieństwo ich nawrotu w cięższej formie. Nieco inaczej wyglądają żylaki pochwy – objawy to głównie bolesność, parcie na pęcherz, nadwrażliwość i ból po stosunku, a niekiedy też wydłużone, obfite miesiączki. Mogą pojawiać się w macicy, pochwie, na wargach sromowych, ale też na dole pośladków, we wnętrzu ud i ciągnąć się aż do odbytu. Są kłopotliwe i występują głównie w ciąży, a po niej zwykle zanikają. Sprawdź, jak wyglądają żylaki sromu – zdjęcia pomogą Ci ocenić własne zmiany.

• • Żylaki powrózka nasiennego – objawy

Jeśli chodzi o żylaki jąder, objawy mogą być bardziej niestandardowe. Zwykle występują u młodych mężczyzn i po jednej stronie – częściej schorzenie dotyka lewego jądra. Dodatkowo występuje ból i pieczenie, gdy diagnozowane są żylaki powrózka nasiennego. Objawy obejmują również dyskomfort podczas wzwodu, ból ciągnący się nieraz aż do pachwiny. Jeśli chodzi o żylaki moszny, zdjęcia pokazują zwykle opuchliznę, która jest podstawowym objawem, podobnie jak lekkie powiększenie chorego jądra. Dopiero poważny stan powoduje, że uszkodzone zostaje jądro i pojawiają się typowe, widoczne żyły – to oznacza, że chory cierpi na żylaki powrózka nasiennego. Zdjęcia obrazują ten stan.

• • Objawy żylaków kończyn górnych

Początkowe objawy, jakie dają żylaki na rękach, to przede wszystkim widoczne powiększenie naczyń krwionośnych, które pulsują, powodując drętwienie, ból, a z czasem też pieczenie. Żylaki na dłoniach mogą sprawiać, że pojawia się opuchlizna przy stawach. Z czasem skóra staje się sucha, a nawet pojawiają się na niej widoczne owrzodzenia. Występuje wrażenie zmęczenia rąk, a prace nimi wykonywane powodują piekący, rozpierający ból. Zobacz, jak charakterystyczne są żylaki na rękach – zdjęcia pomogą Ci to zobrazować.

Wstępna diagnoza i leczenie żylaków

W przypadku żylaków istotne jest szybkie zdiagnozowanie problemu. Wówczas leczenie można wybrać adekwatnie do powagi sytuacji, również w formie nieinwazyjnej.

Część żylaków diagnozowana jest bez specjalistycznych badań, w gabinecie lekarskim. Kiedy są wypukłe i widoczne, nie trzeba badań do wstępnej diagnozy, ale warto je zbadać, by poznać ich etiologię. Niekiedy, czyli szczególnie gdy są to początki żylaków, niezbędne jest wykonanie USG, RTG z kontrastem i bardziej skomplikowanych zabiegów. Należą do nich tomografia komputerowa czy, w przypadku żylaków kończyn dolnych, badanie dopplerem. Diagnozy dokonuje angiolog, flebolog lub chirurg żylny o specjalności naczyniowej.

Warto tutaj zacytować fragmenty artykułu Patofizjologia rozwoju żylaków oraz wybrane metody ich leczenia

Bardzo istotne zmiany w żylakach w porównaniu ze zdrowymi żyłami dotyczą składu matrycy zewnątrzkomórkowej. Zmienia się ilość oraz struktura elastyny. Na początku choroby zwiększa się jej zawartość, jednak z biegiem czasu znacznie maleje, a jej warstwy ulegają fragmentacji. Nie wiadomo czy przyczyną takiego stanu jest zaburzona synteza, czy degradacja tego białka. Dodatkowo rośnie całkowita ilość kolagenu, zwłaszcza obserwuje się wzrost zawartości kolagenu typu I. Skutkiem tego jest oddzielanie i przerywanie warstw komórek mięśni gładkich budujących ścianę naczynia żylnego.

Składniki substancji zewnątrzkomórkowej determinują właściwości mechaniczne tkanek i decydują o zachowaniu odpowiedniej elastyczności naczyń, toteż zmiany w ich składzie mogą przyczyniać się do rozwoju niewydolności żylnej w początkowym jej okresie. Bardzo ważny jest fakt, że zmienia się stosunek zawartości kolagenu typu I (odpowiadającego za sztywność) do kolagenu typu III (umożliwiającego rozciąganie tkanek), co powoduje obniżenie elastyczności ściany naczynia żylnego. Zmiany w ilości kolagenu następują na skutek zaburzenia procesów posttranslacyjnych lub procesów degradacji. Wniosek taki wysnuto z uwagi na brak różnic w zawartości mRNA kodujących te białka w żyłach zdrowych i zmienionych chorobowo.

Jedynie w poważnych stadiach choroby zaleca się zabiegi usuwania żylaków. Częściej zalecana jest skleroterapia. Jeśli jednak to początki żylaków i problem nie wymaga działań zabiegowych, lekarze zalecają stosowanie maści z wyciągiem z kasztanowca. Redukuje on żylaki, uszczelnia naczynia i uelastycznia je, wspierając ich prawidłowe działanie. Dodatkowo w przypadku żylaków kończyn dolnych warto nosić rajstopy uciskowe. Zalecane są aktywność fizyczna, zmiana diety na lekkostrawną i wolną od soli, odpoczynek z nogami w górze i picie odpowiedniej ilości wody. W naszych artykułach znajdziesz informacje o terapiach żylaków.

Źródła:

1. Fizjoterapia, G. Ebelt – Paprotny, Elsevier Health Sciences, 2012, ISBN: 8376096060, 9788376096063
2. Varicose Veins: Symptoms, Causes and Treatments, Neuroanatomy research at the leading edge Public health in the 21st century series,Nova Science Publishers, Incorporated, 2011, ISBN:161209841X, 9781612098418